ایا شورا های حالی که بیرون از مرز ولایت ایجاد شده آند تمثیل از مردم ولایت نورستان کرده میتوانند؟
در جوامع حالی
نهاد های مدنی در عرصه های مختلف جامعه جایګاه موثر خود را دارند. یک نهاد مدنی
همواره تلاش میکند که مشکلات و چالش های جامعه را با روش علمی و موضوعی تحقیق و
بررسی کند. نهاد های مدنی تمثیل از آواز مردم عوام میکنند و همیشه کوشش میکنند که
آواز مردم بیچاره جامعه خود را به ګوش مسؤلین برسانند. بدینسبب فعالیت های نهاد
های مدنی برای حل مشکلات جامعه خیلی موثر میباشد. آواز نهاد های مدنی همواره بیطرف
و دور از طرفداری های سیاسی جوامع میباشد.
در ۱۰ سال اخیر ما در افغانستان شاهد نهاد های
مدنی ګوناګونی بودیم که در عرصه های مختلف زندګی فعالیت میکنند. از وقتیکه که من
به افغانستان آمدم به ولایت نورستان بسیار وابسته شدم، وابستګی من به نورستان ناشی
از تعصب نیست ولی ناشی از عاطفه و درد است که من به قوم خود دارم.
فعلا نورستان به
حکومت افغانستان یک چالش بزرګی است، در جریان ۱۰ سال اخیر حکومت افغانستان نتوانست
مشکلات اساسی مردم نورستان را پاسخ مثبت بګوید. صحیح است که مشکلات در همه ولایت
های افغانستان موجود است ولی مشکلات مردم بیچاره نورستان با مشکلات دیګر ولایات
افغانستان قابل مقایسه نیست. مشکلات مردم نورستان اګر خلاصه شود در چهار چالش عمده
خلاصه میشود: بی امنیتی، رهبریت و مدیریت ضعیف و فاسد، جهل و بیسوادی و فقر و غربت.
از آنجایکه نهاد مدنی در برملا ساختن مشکلات
جامعه خود رول کلیدی را بازی میکنند، بسیار جای خورسندی میبود اګر ما همچو نهاد
های مدنی را در جامعه نورستان شاهدش میبودیم ولی به تاسف شدید ما نورستانیان
نتوانستیم در سال های ګذشته نهاد های مدنی که آینه جامعه باشند ایجاد کنیم. طی سال
های ګذشته یک تعداد شورا ها ساخته شدند ولی این همه شورا ها نتوانستند تمثیل از
چالش های جامعه نورستانی ما را کرده باشند. این شورا ها فقط روی اوراق ایجاد شدند
و جنبه عملی و اجندای کاری نداشتند. و یا اګر فعالیت هم داشتند فعالیتشان بسیار
محدود و غیر موثر بود. عدم موثریت اکثریت این شورا ها بدینسبب بود که عقب ایجاد
این شورا ها انګیزه های ضیق و مصلحت های ګروه خاص نهفته بود. اکثریت این شورا ها با
اهداف متناقض ایجاد شده اند، هدف از ایجاد این شورا ها فقط بخاطر امدن در صحنه
سیاسی نورستان و یا به تعبیر دیګر فقط بخاطر پیدا کردن یک آدرس سیاسی بود. در حال
حاضر ما شاهد بیش از ۱۰ شورا های مختلف نورستانی هستیم. اګر این شورا ها را دقیق
تحقیق و بررسی کنیم دیده میشود که عقب همه این شورا ها یک شخص قرار دارد و همچنان
دیده میشود که در ایجاد این شورا ها کدام انګیزه مردمی دیده نمیشود، فقط یګانه
چیزیکه در این شورا ها دیده میشود این است که این شورا ها توسط ۲ یا ۳ شخص اداره
میشوند و بخاطر بدست آوردن مصلحت یک شخص کار میکنند. شورای های نورستان از پرانسیپ
و اصول کاری دیګر نهاد های مدنی خیلی ها دور هستند.
اګر ما در مدت
زمانی ایجاد این شورا ها دقیق تحقیق کنیم دیده میشود که اګثریت این شورا ها در یک
و نیم سال اخیر ساخته شده اند. حالا سوالیکه بر آذهان ما بروز میکند این است که چرا
این شورا ها در این مقطع زمانی ساخته شدند؟ چی را طی ۱۰ سال اخیر همچو شورا ها ایجاد
نشدند؟ در جواب این سوال ګفته میتوانیم که این شورا ها فقط بخاطر اشتراک در کشمکش کمپاین
های انتخابات آینده به صحنه آمده آند . شاید که اعضا این شورا ها از ادرس این شورا
استفاده کرده وارد کمپاین های انتخابات ریاست جمهوری شوند. شاید که اشتراک در این
کمپاین ها منفعت سیاسی شخصی یا منفعت مالی خود را در بر داشته باشد.
سوال مهم که بر
اذهان همه نورستانیان بروز میکند این است که چرا همچو شورا ها در داخل نورستان به
سطح ولسوالیها ساخته نمیشود؟ چرا ما یک شورای هماهنګی شورا های ولسوالیها را
نداریم؟ چرا اداره محلی نورستان از همچو شورا ها حمایت نمیکند؟
در پاسخ به این
سوالات ګفته می توانیم که ایجاد شورا ها در داخل نورستان به منفعت اداره محلی
نورستان نمیباشد. بدلیل اینکه اګر همچو شورا ها ساخته شوند و تقویه معنوی و مالی
شوند آب آلوده نمیشود و وقتیکه آب خیت نشود فرصتی برای فساد پیدا نمیشود.
اګر ما در هر
ولسوالی نورستان شورا های قوی که متشکل از متنفذین قومی میبودند ایجاد میکردیم جلو
بروز طالبان یا مخالفین دولت را میګرفتیم. اداره محلی نورستان هیچ وقت اماده نیست
که در راه ایجاد شورای های قوی قومی یک شانزده پولی مصرف کند. حقیقت این است که اصلا
احساس وطندوستی وجود ندارد، یګانه چیزی که دیده میشود این است که همه مسؤلین به
فکر جمع کردن دارای و پول هستند، کسی به این باور نباشد که مدیریت و رهبریت فعلی نورستان
به فکر مردم عوام و بیچاره باشد، نخیر این
چنین نیست، هر شخص به فکر مصلحت و منفعت های شخصی خود است.
ناګفته نماند که مردم
به نوبه خود کوشش اعظمی خود را کردند که متفق و متحد باشند و شورا های قوی را به
سطح قریه جات و ولسوالیها داشته باشند ولی مداخلات بیرونی و غربت مردم عوام مانع
ایجاد شورا ها شده است. ولی باز هم مردم نورستان در بعضی قریه جات ولسوالیها شورا
ها را ایجاد کرده آند که نیاز به تقویه و تمویل حکومت را دارند. ولی نمی فهمم
آنروز کی خواهد آمد که حکومت به آواز مردم ګوش بدهد؟
مدتی خیلی زیاد میشود که من ګروپ مجتمع
نورستانیان، شورای سرتاسری، شورای اقوام نورستان، شورای وایګل را تعقیب مکنم، در
آغاز از ایجاد شان خیلی خوشبین بودم که این نهاد ها بتوانند مثل دیګر نهاد های
جامعه مدنی فعالیت های خود را آغاز کنند و چالش های ولایت نورستان را بشکل درست تحلیل
کرده به ګوش مسؤلین و مردم عامه برسانند، ولی طی مدت ګذشته این نهاد ها نتوانستند
که واقعا مثل یک نهاد مدنی فعالیت کنند. یګانه چیزیکه در این نهاد ها دیده میشود
این است که همه این نهاد ها فاقد برنامه های کاری میباشند. این شورا ها در جیب چند
اشخاص کابل نشین چرخ میخورند. برعلاوه اینکه این شورا ها فاقد برنامه های کاری
میباشند، در کار های که انجام داده آند در محدوده مصلحت های بسیار ضیق شخصی حرکت کرده
آند که این کار باعث بی اتفاقی بیشتر نورستانیان کابل نشین شده است. این شورا ها
بخاطر ایجاد حلول برای چالش های نورستان هیچ نوع دست آورد ندارند. اصلا این شورا
ها کدام ارتباط با مردم نورستان در داخل ولایت ندارند که از مشکلاتشان با خبر شوند.
حتی بعضی این شورا علنا میګویند که فعالیت های ما از ماهیپر به آنسوی منطقه سرایت
نمیکند.
بشکل نمونه اګر
شورا مجتمع نورستانیان را تحت تحقیق و بررسی قرار بدهیم، دیده میشود که این شورا
نتوانست که تمثیل مجتمع داخل نورستان یا علی الاقل مجتمع نورستانیان کابل نشینان
را کرده باشد. امید میرفت که این نهاد به مشکلات مجتمع نورستان بپردازد ولی تا
الحال نتوانست مشکلات مردم نورستان را تحقیق کرده به ګوش مسؤلین و یا به عامه مردم
برساند. تا الحال نشرات و تحقیقاتی که انجام داده است موضوعی و بیطرافانه نمی
باشد. این شورا نتوانست از زنجیر و چوکات مصلحت و منفعت های ضیق شخصی، خود را
بیرون کند. شورای نامبرده در مدت زمانی که به فعالیت آغاز کرده آست بیش از نشر
مطالب از شخصیات های تاریخی نورستان دیګر چیزی نکرده است. واقعا خیلی مهم است که
در مورد شخصیت های تاریخی نورستان شناسای داشته باشیم ولی نباید همه مسایل و
چالشهای نورستان را فراموش کرده فکر و فعالیت های خود را به یک مرحله تاریخی
وابسته و محدود بسازیم. ما مشکلات و چالش های کافی داریم که باید برای حل آن
بپردازیم. نشرات شورای مجتمع که بدسترس ما قرار ګرفته در آن هیچ وقت نیافتم که در
مورد چالش های عمومی نورستان به ویژه باز و نوسازی، تعلیم و فرهنګ و در مورد قضیه
تامین امنیت موضوعات را تحقیق و بررسی کرده باشند. ایا شما شاهد هستید که کدام روز
شورا مجتمع نورستان در مورد قضیه ولسوالی کامدیش مطلب را به نشر رسانده باشد؟ نخیر،
ایا شما شاهد نشر مطلب در مورد معضله ولسوالی مندول هستید؟ نخیر، ایا این شورا در
مورد ولسوالی وایګل کدام مطلب را بنشر رسانده است؟ نخیر ، ایا این شورا در مورد
فساد و ضعف مدیریت در اداره محلی نورستان کدام مطالب را بنشر رسانده است؟ نخیر، ایا این شورا در مورد اختلاس پولی
کارمندان قومندان امنیه کدام تحقیق موضوعی را بنشر رسانده است؟ نخیر، ایا این شورا
در مورد تطبیق پروژه های نورستان کدام تحقیق را بنشر رسانده است ؟ نخیر، ایا این
شورا با کدام مسؤل نورستانی در مورد دست آورد کاری اش مصاحبه ای را بنشر رسانده
است؟ نخیر . باید ګفت که اګر نهاد نامبرده کدام مطلب را هم بنشر رسانده باشد فقط
جز یک ورق معلومات عادی بیشتر چیزی نیست. کجا است این شورا از روش انتقاد سالم در
مودر معضلات نورستان؟
باید ګفت که همه
شورا های که در کابل یا در جلال اباد ایجاد شده اند تمثیل واقعی مردم نورستان را
کرده نمی توانند. در اجندای کاری این شورا ها اصلا مشکلات ولایت نورستان درج نیست.
فعالیت این شورا ها در مصحلت های شخصی منحصر میشود. در این روز ها ایجاد شورا ها
یک مود ګشته است حتی اګر هر سنګ را بالا کنید شاید یک شورا را پیدا خواهد کردید.
ای کاش این شورا ها میتوانستند علی الاقل مشکلات نورستانیان کابل نشینان را حل
کنند. ای کاش این شورا ها در انتخابات ریاست جمهوری اینده در کمپاین های مختلف رول
مؤثر میداشتند. ولی بتاسف ندارند، بخاطریکه
این شورا ها فقط خود را تمثیل میکنند و کدام تاثیر بالای مردم یا پایه مردمی در
ولایت ندارند. به نظر من تا وقتیکه این
شورا ها اتصال و ارتباط قوی را با مردم داخل ولایت نورستان برقرار نسازند هیچ
مؤثریت نخواهد داشتند.
از سوی دیګر تا
وقتیکه وضعیت معیشتی، فرهنګی ، سیاسی و امنیتی ولایت نورستان بهبود پیدا نکند
نورستانیان کابل نشینان ما هم کدام وزن یا موثریت
در ساختار بنیان سیاسی و فرهنګی افغانستان نخواهد داشتند. موثریت و رول
نورستانیان وقتیکه بهبود پیدا میکند که وضعیت ولایت ما خوب شود. امروز شخصیت
نورستانی در کابل قابل اعتبار مسؤلین حکومت نیست. ایا شما فکر کرده اید که چرا
امروز جنرال ، قومندان و والی ما وقتیکه از وظیفه شان برکنار میشوند خانه نشین میشوند؟.
چرا کدام شخصیت نورستانی در یک پوست بلند پایه حکومت قرار ندارد؟ ایا بین
نورستانیان کابل نشینان مشکل تعلیم و زرفیت کاری وجود دارد؟ نخیر ، ما همچو اشخاص
را داریم که شایستګی اشغال هر نوع پوست های حکومتی میباشند ولی باید اقرار کرد که در
طول ۱۰ سال با مدیریت نورستانی ولایت نورستان ثابت ساختیم که از ولایت خود مدیریت
خوب کرده نمی توانیم، در مدیریت خود ضعیف و متهم به فساد شدیم، خلاصه اینکه شخصیت
نورستانی امروز باور و اعتماد حکومت را از دست داده است.
سپس باید ګفت که
به هر اندازه که ولایت ما رشد کند به همان قدر ارزش و وزن یک شخص نورستانی در بین
دیګر اقوام بالا میرود، رول ما در ساختار سیاسی و فرهنګی افغانستان مربوط به رشد و
ترقی ولایت نورستان میشود.
همچنان شورا های
نورستانیان که در کابل یا در شهر های دیګر ایجاد شده اند موثریت شان وابسته به
ارتباط این شورا ها با مردم در ولایت نورستان میباشد. حالا شورا های موجوده در
وادی (دره) هستند و مردم نورستان همراه مشکلاتشان در وادی دیګر قرار دارند و یک
فاصله بین این شورا ها و مردم در ولایت نورستان ایجاد شده که به هیچ وجه به منفعت
هر دو جانب نمی باشد. تا وقتیکه این شورا ها به مردم نورستان در ولایت رجوع نکنند،
و مشکلاتشان را درک کرده به ګوش همه نرسانند از بودنشان در کابل یا جلال آباد هیچ
سودی نخواهیم برداشت.
تهیه و ترتیب: چونش