قوماندان عمومی هوائی دګروال دین محمد خان نورستانی

مختصری از سوانح وفعالیت دگروال متقاعد پیلوت دین محمدخان نورستانی قوماندان عمومی هوائی وسنا تور اسبق افغانستان

دین محمدخان دریک خانواده متنقذ ( اوا سکان دیری) درقریه وایگل ولسوالی وایگل ولایت نورستان تقریبا 90 سال قبل متولد گردید پدرش شیر محمدخان یک تن از بزرگان بااعتماد و بانفوذ قوم بودند.

دین محمدخان تحصیلات ابتداییه را درمکتب نظامی و تحصیلات عالی را دررشته پیلوتی به شکل اکادمیک درکشور شوروی بپایان رسانیده بعدازبازگشت بکشور درقوای هوایی درجمله نخستین پیلوتان نظامی اغازبکارو شروع به پرواز نمود.

بعدا ازمعیادمعینه خدمت برتبه تورن ترفیع وبه حیث امر محل چناریاقومانده هوایی در کابل مقررگردیدندالی ترفیع برتبه دگرمنی درهمان پست مصدرخدمت بودند.

د ین محمدخان نظربه شایستگی ومحبوبیت که دربین هم مسلکان خود داشتند موردتوجه و تائید مقامات قرارگرفته جهت تحصیلات اکادمیک مسلکی کاندید و برای دوسال دیگر نیز عازم کشور شوروی یاروسیه سابق گردیدند .

سپس به حیث امرمیدان هوایی نظامی ولسوالی شیندند ولایت هرات تقرر وبه رتبه دگروالی ترفیع نمودند الی پیروزی کودتای سردارمحمدداود خان وتغیر نظام شاهی به جمهوری درسال 1352 درولایت هرات باقی ودراواخرهمین سال به حیث قوماندان عمومی قوای هوایی افغانستان مقرروبکابل مستقر شدند.

الی سال 1357 درهمین پست ایفای وظیفه نمودند در کودتای نظامی 7 ثورازجانب نظامیان کمونست دستگیر وغرض بقتل رسانیدن به کشتارگاه انتقال وحین که بطرفش فایرمینمودند موفق به فرارشدند درحالیکه مرمی های زیادی ازبین لباسش عبورنموده بودند بفضل الهی جان به سلامت بردند.

چند ماه بطورمخفی زندگی وبعدازاشکارشدن ازطرف دولت ممنوع الخروج ومدتی را تحت نظربند قرارداشت با بهترشدن نسبی وضعیت به تقاعد سوق وازمحدویت رها گردیدند.(البته به همکاری مستقیم گلاب زوی وزیر امورداخله و جنرال اکرام الدین افسران قوای هوایی ) دین محمدخان وفامیل شان دایما مدیون وسپاسگزارایشان هستیم .

بعدازتقاعد وگزشت مدت زمانی عضو کمسیون اقوام قبایل وقت گردیده به فعالیت های اجتماعی و سیاسی بیشتربا نورستانیان پرداختند.تا اینکه باتاسیس شورا ملی درزمان داکتر نجیب الله به اساس رای نورستانیان مقیم کابل سه نفرازسه دره منتخب وبه شوراملی وقت معرفی گردیدند هریک -- ----- شادروان جنرال سرورخان نورستانی حبیب الله خان جناح نورستانی و دین محمدخان نورستانی .

دین محمدخان عاشقانه بامردم خود بوده دید وسیع برای انکشاف نورستان درعرصه های مختلف خصوصادربخش تعلیم وتربیه انکشاف وصلح پایدار داشته وتعدادزیادازجوانان را درموسسات تحصیلی شامل نموده وخواست عمده شان برای براورده شدن ارمان های مشروع نورستانیان دربخش حقوق سیاسی مدنی اقتصادی وفرهنگی را صرفا با تشکیل ولایت مستقل میدانست بنا دایما با نورستانیان عالی مقام دولتی ،شورا قومی ، بزرگان وجوانان نورستانی نیز صحبت ومشوره درمورد چگونگی تشکیل وایجاد ولایت مستقل را نموده هم چنان درحصه بهبودو رفع مشکلات وطنداران دایماتلاش و بامسوولین تماس جدی داشتندهمچو فعالیت های بی الایش شان سبب گردید محبوبیت و جایگاه خاصی را دربین قوم برای خود ایجادنماید.

خدمت بزرگ وتاریخی دین محمد نورستانی فعالیت مثمر وبل فعل ایشان درتشکیل وایجاد ولایت نورستان است دردیدارهای مکرریکه دین محمدخان بطورانفرادی وباهمراهی بزرگان نورستانی باروسای جمهورو دولت مردان باصلاحیت وقت داشتند پیشنهاد مهم ودایمی ایشان ایجاد ولایت مستقل برای نورستانیان بود.هم چنان قابل ستایش وقدردانیست از هرکارمند بالارتبه وپائین رتبه کابل نشین ونورستانیان ایکه با کمترین امکانات دست داشته حتی الوسع سعی برای ایجاد ولایت و ضمینه سازتشکیل ولایت گشته اند.

بنابردرخواست حکومت وقت یک تعداداز کارمندان نورستانی که در ادارات مختلف کابل ایفای وظیفه داشتند موظف گشتند جهت جرگه ومیان جیگری با مخالفین دولت به قریه جات مختلف نورستان رفته با مخالفین دولت صحبت وانهارابه صلح دعوت نمائید بنابر ان چندبارتعداداز کارمندان وافسران عالی رتبه نورستانی راهی دره های مختلف نورستان گردیدند.

دین محمدخان نیز باتعداداز افسران وکارمندان ایکه باشنده گان ولسوالی وایگل بودنددرراس هیت راهی نورستان گردیدند سفروملاقات ها چندبارتکرارو خوشبختانه باری تعدادزیادی ازبرادران ازرده خاطر(مجاهدین) به خاطرفامیل وقوم سلاح برزمین گزاشته با تعدادازاعضا شورا ولسوالی وایگل وازدره های دیگرنیز بکابل امدند بدین مناسبت گردهمایی بارئیس جمهور داکترنجیب الله وتعداد ازاعضا کابینه شان ترتیب ومحفل برگزارشددرنشست اکثریت شورا وایگل، نورستانیان کابل نشین وتعدادهم ازولسوالی های دیگر نورستان حضورداشتنند بعداازختم صحبت ها پیشنهاد ایجاد ولایت نورستان به نماینده گی از سایرین ازجانب دین محمدخان به ریس جمهور تقدیم گردیدجناب ریئس جمهورپیشنهادرا پذیرفته درمورد تشکیل ولایت احکام صادرواظهارداشتند پاس نمودن از شوراملی بدوش وکلای شمامیباشد اعلان حکم مورد استقبال گرم مردم ماقراگرفت .

دین محمد خان درموردچالش های بعدازحکم چنین اظهارداشتند حکم مقام ریاست جمهوری جهت طی مراحل به شورا ملی اعزام گردید درشورا مدت تقریبا بیشتر ازدوسال بنابر مداخله تعدادازنماینده گان مغرض که نمیخواستندنورستانیان به حقوق انسانی خود برسند موردمداخله وتخریب قرارمیگرفت بارها به اثرتقاضا نماینده گان نورستان دراجندا جلسات ثبت ولی بعدا زیر اوراق شده اعلان نمی نمودند ویادریاست اداری شورا بهانه تراشی مینمودندکه سرک ندارید رفت وامد مشکل است تمام ولایت دردست مخالفین است درکجامستقرمیسازید چطوراکمال مینماید ماضرورت نمی بینیم ودهابهانه تراشی دیگر 

مدت بیشترا زدوسال به همین منوال گزشت بلاخره اینجانب دین محمدخان، مرحوم سرورخان و حبیب الله خان صحبت جدی ودرمورددریافت راه بیرون رفت ازین بن بست شدیم ودرنهایت تصمیم به این شدبا ترتیب دعوت ها کمپاین وسیع ایرابراه انداخته هر طوری شده باید وکلارا بشکل انفرادی وعمومی ملاقات ورضایت شان رابدست اریم .نخست با نماینده گان اقلیت هادرشورا صحبت نمودیم چون درد مارااحساس مینمودند صادقانه وسریع باما هم نظروولایت را حق مسلم نورستانیان دانسته وعده حمایت وهمکاری راسپردند. بانماینده گان اقوام بزرگ به یک سلسله مشکلات برخوردیم امایک تعدادی از وکلای بادرک وفهم حمایت خویشرا ابرازنمودند. پروسه صحبت وجلب نظروکلا تقریبا بیشترازدو ماه طول کشید ولی بکمک پروردگار باپشت کارسخت توانستیم حمایت اکثریت وکلارابدست اوریم.بعدا با رئیس مجلس درمورد ضرورت مردم و حساسیت موضوع وضاحت کامل داده قناعت ایشان رانیز فراهم اورده دوباره درسطراجندا جلسه شامل وطبق برنامه پیش برده شدروزدشواری بود تقریبا بیشتر از سه ساعت درجلسه پیرامون چگونگی ضرورت تشکیل ولایت صحبت و باارائیه دلایل و جواب منطقی به سوالات وکلا بلاخره با بدست اوردن اکثریت رای هردومجلس قانونا ولایت نورستان درتشکیل اداری مملکت شامل گردید. 

که بعدازاعلان تشکیل ولایت انجنیر محی الدین خان نورستانی منحیث اولین والی ، مرحوم دگروال نورالله خان معاون ولایت و جنرال تازه گل خان منحیث ریس امنیت ملی تعین گردیده با کارمندان موقتا درولایت لغمان جابجا گردیده مصدر خدمات شایسته درانزمان گردیدند.

بعدازپیروزی مجاهدین واغاز جنگ های داخلی دین محمدخان راهی ولسوالی وایگل شدند نسبت محبوبیت که داشت به حیث ریس شورا قریه وایگل ( الی فعلا ) انتخاب شدند. وبعدا برای مدتی به حیث ریس شورا ولسوالی انتخاب وبه فعالیت ها ی انسان دوستانه دوام دادند وفعالیت عمده ایکه دران شرایط اعضا شورا ولسوالی انجام دادند حل منازعات داخل قریه جات ولسوالی وایگل ولسوالی غازی اباد وکامدیش ازطریق جرگه بود که بعضا الی 3 ماه مسافرت شان طول میکشیدوتوانستند درحدودتقریبا 200 قضیه راحل نمایند هم چنان با همکاری علمای کرام توانستند کار اعمار سرک وانت وایگل را اغازنمایند.

قریه جات ولسوالی وایگل به پنج بخش عمده تقسیم گردیده اند وازهرتقسسم 40 جوان که جمعا 200 نفرمیشد برای مدت یکماه با مصرف شخصی بکاراغاز ومدت تقریبا 4 سال پیهم ادامه و درجریان کاربارها انفجارواتش سوزی صورت گرفته و تعداد ازجوانان ما سوختند کور شدند معیوب وتقریبا 7 نفرازقریه وایگل جام شهادت را نوشیدند.

با بقدرت رسیدن طالبان کارمتوقف و بعدااز شکست طالبان دوباره با اخذ موادانفجاریه از موسسات دوباره کارسرک به همان منوال شروع وبلاخره با همت والای جوانان غیورما سرک بشکل ابتدایی تکمیل گردید.

دین محمدخان دربخش فرهنگی نیز فعال بوده اشعار حماسی زیادی به زبان وایگلی نوشته وتقدیم جامعه نموده اند که تعدادازسروده هایش سرزبانهاو موردپسندهنردوستان و جوانان دره وایگل قرارگرفته وتعدادازین اشعاررا درقالب اهنگ دراورده میسرایندهم چنان تعدادازین اشعاررا نویسنده معروف وبااستعداد مان سمع الله تازه بزبان فارسی ترجمه و درکتاب تحریروبدست نشرسپاریده اند.

تهیه و ترتیب : پرویز نورستانی 

Strengths and Weaknesses of Afghani people

Every nation has its strengths and weaknesses. Afghans as a nation, have some strengths and weaknesses too. Afghans are famous for being brave, hospitable and multicultural society among other nations. On the other hand, Afghans are also famous for being intolerant, conservative and tribal oriented society.

Throughout the history, Afghans have been well known for being courageous and brave. History indicates that Afghans have shown great courage against the foreign invaders. The historians tell us how boldly Afghans fought against Alexander the Great Soldiers. It is told by historian that the Alexander the Greats troop faced long period resistance in Afghanistan comparing to other parts of the world. In addition, if we go through some important parts of the afghan history, it also shows Afghans' courage against Khans, Britain and the Russians invasion.

Hospitability is considered as one of the most important factors of the Afghans culture. In afghan context, being hospitable is about welcoming guests at any time. Afghans always welcome guests to their homes. Every home has a special room oriented for guests. An afghan man might be poor but he welcomes and serves his guest according to his level of life. He might serve you a cup of milk or cup of tea with bread but the issue which distinguishes Afghans is, the factor of being happy and enjoying serving guests. Very good example for the afghan hospitability is, when you go or cross a village and you don’t know any one, you will go to Mosque. When villagers come to pray in the Mosque, they meet the guest there.  After prayers one of the villagers will take the guest to his home without knowing him personally.

Every country has its own cultural identity. It may alter deeply with other cultures or may share other cultures with some common grounds. Afghanistan has also a unique cultural identity. Afghanistan is a multicultural society. It has different ethnic groups who live in different parts of Afghanistan. Being a multicultural society is considered a strengthening factor for Afghanistan’s culture. Multicultural society doesn’t mean that different ethnic groups are living with different cultural identity in different parts of Afghanistan without having any cultural common ground or correlation with each other. In contrast, Afghanistan as a whole makes a unique one culture and all the small cultural values add and strengthen the overall cultural identity of the country. It might be very hard for foreigners to differentiate the cultural values of different tribes because their common grounds are more than the cultural differences. But it is also worth mentioning that these minor cultural differences enrich the overall cultural identity of Afghanistan rather than dividing Afghans in different cultural identity. In other words, it is like a garden with different flowers. Yes we have different flowers within one garden but they are all called flowers and all the flower add to the beauty of the garden.

Like every other society, the Afghan society has also some weaknesses or negatives factors in its cultural structure. 

 

In my opinion, the most influencing weakness of the Afghan culture is the tribal-dominance culture of the Afghani society. Despite that some tribal values are positively acceptable and they play positive role in the Afghan culture, but most of the tribal values are causing a lot of problems to the Afghan culture as a whole. Some tribal values are limiting freedom of speech. Some others are encouraging discrimination between tribes and some other values are limiting the rights of women or in other words most of the tribal values cause gender discrimination in the Afghan society. For example, in some parts of Afghanistan, the societies are divided in two groups. The first groups are the noble ones which include the owner of lands, traders, Nomads and the Maliks and the second group consist of small farmers, carpenters, blacksmiths, and hair cutters. The first group is leading group of the society or in other words, they are the superior group of the society and the second groups of people are common workers and they don’t have the right to lead the society even if they were capable of leadership. It is just because that they are from the inferior group of the society.

Most of the Afghans are intolerant to each other. Most of the Afghans don't have the willingness to accept each other’s differences. In the Afghan context belonging to the opposite of an ideology, group of people or a political party is not that much acceptable. Afghans can’t accept easily the differences in terms of thoughts, values and even different tribes. This factor plays very negative role in the society of Afghanistan. Being intolerance to each other paves the way to different social, political and ideological conflicts in the society.

The Afghan society is considered one of the most conservative societies in the region. In my opinion, being a conservative society is a weak factor of the Afghan culture. Our society’s conservative values or characteristics avoid our society from accepting and adopting modern values. Being conservative society might be good in some context but what we can observe in Afghani context is the over conservativeness of the society.  Despite that some of our society’s values are playing negative role but still our society resists keeping and reserving these values. Human beings share a lot of common values which are adopted by all people.

 These common human values might be valuable for our society but because these values are somehow against or different from our cultural values, we don’t accept it. It avoids us from living in modern world with its modern values and hence we might live with some values which are old enough for this period of time. I think it is the cultural value that takes us towards positive and negative changes, so if we adopt worldwide accepted modern values, it will take us towards positive changes and will bring more prosperity to our society. On other side, if we still keep our negative or weak cultural factors, it will avoid us from development and from being a prosperous society.

As it is obvious that every society has its strengths and positive characteristics and in the same time weaknesses and some negative characteristics. As mentioned above, the Afghan society has also its strengths and weaknesses. The important issue here is which factor of the society whether the strengths factors or weaknesses, are more influencing the society. In the Afghan context, the weaknesses are more influencing and dominating the strength factors of the society.

by Choonish